Astım Atakları ve Sebebleri

Astım Atakları ve Sebebleri

ASTIM ATAKLARINI NELER OLUŞTURABİLİR?

Sık olarak astım atağına yol açan  etkenler şunlardır:

  1. Ev tozu akarları
  2. Çimen, ağaç, hububat polenleri
  3. Küfler
  4. Hamam böcekleri
  5. Kedi, köpek, kuş gibi ev içersinde beslenen hayvanlar
  6. Nezle grip gibi enfeksiyonlar
  7. Sigara dumanı, odun, kömür dumanı, tezek yakma, parfüm, saç spreyleri, yemek ,boya kokuları gibi ağır kokular, otomobil içersindeki kokular,sis ve hava kirliliği
  8. Psikolojik faktörler
  9. Egzersiz
  10. Aşırı rutubetli iklim
  11. Hava ve mevsim şartlarında değişim
  12. Gülme, ağlama gibi ani sık nefes alış verişini gerektiren manevralar
  13. Mesleki faktörler  

EV TOZU AKARLARINDAN NASIL KORUNULABİLİR?

Ev tozu akarları gözle göremediğimiz ancak iç ortamlarda  milyarlarca bulunan mikroskop altında keneye benzeyen canlılardır. Bunlar en çok yatak, yastık yorgan, battaniye, halı ,perde mobilya gibi yerlerde barınır. Yüksek yerlerde akarların yaşama olasılığı çok azken özellikle rutubetli iklimlerde yaşama olasılığı çok fazladır. Örneğin Erzurum’da ev içi havadaki akar konsantrasyonları  çok çok düşükken Istanbul’da akar konsantrasyonları çok fazladır.

Akar alerjisi  olan hastaların korunmak için :

  1. Yatak örtüsü, nevresim ve çarşafların haftada en az iki kez değiştirilerek 60C üzerinde bir sıcaklıkta yıkanması
  2. Evde sık sık temizlik yapılması, tercihan temizliği başkasının yapması, kendiniz yapıyorsanız  maske kullanmanız
  3. Evin sık sık havalandırılması,
  4. Yatak odasında halı varsa kaldırılması
  5. Kumaş döşeli eşyalar yerine deri, suni deri, ahşap ve plastikten yapılmış olanlar tercih edilmesi
  6. Evde peluş oyuncak barındırmamak
  7. Yatak ve yastıkların  akarları geçirmeyen   özel bir kılıf ile kaplanması
  8. Akarları öldüren özel kimyasal solüsyonlarla temizlik yapılması
  9. Özellikle HEPA filtre içeren hava temizleme cihazlarının  kullanılması  

gibi önlemlerin alınması uzun vadede alerjik şikayetlerin kontrolü açısından faydalı olabilir.  

POLENLERDEN NASIL KORUNULABİLİR?  

  1. Polen sezonu( nisan-mayıs-haziran) gerekli olmadıkça dışarıda dolaşmamalı, pikniğe gidilmemelidir.      
  2. Ev ve arabalarda polenleri tutan hava filtreleri, hava temizleme cihazları kullanılabilir
  3. Polenin yoğun olduğu günlerde dış ortamda maske ve gözlük takılabilir
  4. Polenlerin yoğun olduğu dönemlerde kapı ve pencereler kapalı tutulmalıdır
  5. Evdeki pencerelerin ince örgülü telle kapatılması yarar sağlayabilir
  6. Polen sezonu boyunca alerjiye karşı koruyucu antialerjik ilaçlar alınmalıdır    

KÜF MANTARLARINDAN NASIL KORUNABİLİRİZ  

  1. Evde nemli rutubetli duvarlar varsa tamirini yaptırın
  2. Evde havalandırmayı artırın
  3. Küflü malzemeleri atın, küflü yerleri çamaşır suyu ile silin  

HAMAM BÖCEKLERİ  

Evde bulunan kalorifer böceği veya hamam böceği dediğimiz böceklerin  son yıllarda astımlılarda  şikâyetleri arttırdığı ortaya konmuştur. Korunma için:

  1. Böcek giriş yerleri yok edilmeli
  2. Böcek ilacı ile  ilaçlama, ardından yoğun temizlik yapılmalı
  3. Açıkta çöp, gereksiz eşya, yiyecek bırakılmamalı, mutfak temizliğine özen gösterilmelidir.  

EV HAYVANLARINDAN KORUNMA 

  1. Allerjik kişinin evine mümkünse ev hayvanı alınmamalı
  2. Eğer evde hayvan varsa mümkünse uzaklaştırılmalı
  3. Evdeki hayvan uzaklaştırılamıyorsa HEPA filtreli bir hava temizleme cihazı yararlı olabilir
  4. Yakın temasta maske takılabilir
  5. Hayvanın tüyleri allerjenlerin miktarını azalatabilecek özel bir şampuanla haftada bir yıkanabilir.  

ENFEKSİYONLARDAN KORUNMA

Astımlılarda en çok tetiği çeken faktör enfeksiyonlardır. Korunma için:

  1. Her sene sonbahar aylarında mutlaka grip aşısı yaptırın
  2. Gribi olan kişi ile yakın temas kurmayın
  3. Kış ayları boyunca vücut direncini arttırıcı vitaminler ve antioksidanlar içeren meyve ve sebzeleri bol miktarda tüketin, gerekirse vitamin takviyesi alın.  
  4. Özellikle merkezi havalandırması olan işyerlerinde çalışanların havalandırmadan gelebilecek enfeksiyon etkenlerine karşı koruyucu olarak hava temizleme cihazı kullanması önerilebilir.
  5. Astımlı hastalarda sık görülen sinüzit hastalığına karşı dikkatli olun. Islak saçla dışarıya çıkmayın. Sinüzit belirtileri varsa (burun tıkanıklığı, koyu renkli geniz akıntısı, öksürük balgam) doktor önerisi ile uzun süreli 15-20 gün antibiyotik kullanmanız gerekebilir.
  6. Enfeksiyon döneminde astım  ilaçlarınızın dozunu arttırmanız gerekebilir  

ZARARLI ETKENLERDEN KORUNMA

  1. Sigara içilen ortamda bulunmayın
  2. Hava kirliliğinin, sisin yoğun olduğu havalarda dışarıya çıkmayın
  3. Saç spreyi, parfüm deodorant kullanmayın, yakınlarınızı da sizin iyiliğiniz açısından kullanmamaları açısından ikna edin,
  4. Isınmak için odun, kömür sobasından kaçının  

PSİKOLOJİK KORUNMA

Astımda kontrolü güçleştiren  en önemli faktörlerden biridir. Psikolojik sorunlar astım atağını tetikleyebilir ve  astım tedavisine uyumu güçleştirebilir.

  1. Rahatlatıcı, gevşetici nefes alma teknikleri, meditasyon gibi teknikleri öğrenin ve uygulayın
  2. Sürekli pozitif düşünmeye çalışın. Gerekirse bu konuda gerekli kitap okuma, kurs  gibi eğitimsel faaliyetlerde bulunun
  3. Doktorunuz  gerek görüyorsa sizi psikolojik yönden destekleyecek bir ilaç kullanın  

EGZERSİZ

Astımlı hastaların büyük bir kısmında egzersiz sonrası nefes darlığı şikâyetleri ortaya çıkmaktadır. Korunmak için:  

  1. Özellikle soğuk kuru havalarda egzersiz yapmaktan kaçının
  2. Kirli, sisli havalarda egzersiz  yapmaktan kaçının
  3. Egzersiz öncesi kısa sprintlerle ısınma hareketleri yapın
  4. Gerekiyorsa egzersiz öncesi rahatlatıcı ilacınızı alın  

IKLİM

İklim astımı olumlu veya olumsuz etkileyebilir.

Özellikle rutubetli iklime sahip yerlerde yaşayan astımlılarda şikâyetlerde artma mevcuttur. Örneğin birçok hastanın astımı rutubetin fazla ve hava kirliliğinin yoğun olduğu bir yer olan İstanbul’da  fazlalaşmaktadır. Bu amaçla mümkün olduğunca ılıman iklime sahip yerlerde yaşanması önerilmektedir

MESLEKİ FAKTÖRLER

Mesleki astım en sık rastlanan meslek hastalıklarından biridir. Eğer şikâyetler belli bir işyerine girdikten sonra ortaya çıkıyor ve kesin iş ile ilişki kurulabiliyorsa mesleki astım tanısı konabilir. Eğer var olan astım bir işyerine girdikten  sonra artıyorsa buna işle artan astım denir.

Korunma için:

  1. İşten uzaklaştırma, yer değiştirme
  2. Meslek seçerken riskli mesleklerden uzak durma (ör: fırın, berber, oto boyacılığı, mobilya imalatı, deterjan fabrikası,ilaç imalatı vs.  

Yazar: Dr. Kaya AKAN
Makale Tarihi: 25/04/2011


Anahtar Kelimeler: astım , astım tedavisi , astım atağı , allerjik astım , ev tozu

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

error code: 522