KOAH

KOAH Nedir ?

"Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı” isminin baş harflerinden oluşan kısaltılmış bir hastalık ismidir.
Hastalığın en önemli nedeni SİGARA bağımlılığıdır.

KOAH yaklaşık olarak 20 yıl günde bir paket sigara içme sonrasında ortaya çıkar. Eğer günde
bir paketten daha fazla sayıda sigara içiliyorsa bu zaman daha da kısalır. Hastalık genellikle
40 yaşından sonra belirti vermeye başlar. KOAH teşhisi alan kişilerin büyük çoğunluğu halen
sigara içen veya çok uzun süre sigara içmiş ve bırakmış kişilerdir. Hastalık sinsi ilerlediği
için ve sigara bağımlıları öksürük, balgam çıkarma gibi şikâyetleri önemsemedikleri için
KOAH teşhisi konduğu zaman hastalar akciğer kapasitelerinin önemli bir kısmını kaybetmiş
olmaktadırlar.

Sigara içen her beş, altı kişiden birinde KOAH gelişmektedir. Ülkemizde 20 yaş üstündeki
kişilerin en az yarısı sigara bağımlısıdır. Dolayısıyla bizim gibi sigara içme alışkanlığının
çok yaygın olduğu ülkelerde KOAH önemli bir halk sağlığı sorunudur. Ülkemizde en
iyimser tahmin ile 5 milyon KOAH’lı vardır. Fakat bu hastaların sadece az bir kısmı
teşhis edilmektedir. Hastaların önemli bir sayısı hastalıklarının farkında olmayıp öksürük,
balgam çıkarma ve nefes darlığı gibi şikayetleri çok rahatsız edici olmadıkca doktora
gitmemektedirler. Sigara bağımlısı olanların rahatsızlıklarında doktora gitmemelerinin önemli
bir nedeni de sigarayı bırakmaları konusunda uyarı almaktan kaçmaktır.

Sigara dumanı ile nefes borularına ve hava keseciklerine zararlı gazlar ve maddeler dolar.
Yıllar geçtikçe bu zararlı gazlar ve maddeler bronşların ve hava keseciklerinin yapısını
bozmaya başlar. Bunun sonucunda bronşların hastalanmasıyla TIKAYICI BRONŞİT, hava
keseciklerinin harabiyeti ve parçalanması ile AMFİZEM ortaya çıkar.
İşte KOAH adı altında bu iki hastalık yer almaktadır. Sigara içimi ile hem bronşlarda tıkayıcı
bronşit hem de aynı zamanda amfizem gelişir. Akciğerlerde ortaya çıkan bu tıkanıklıklar ve
bozulmalar sonucunda kana oksijen geçişi azalır ve vücudun oksijensiz kalması ile pek çok
ciddi rahatsızlıklar doğar.

Oluşan bu bozuklukların tedavisi ve tamiri mümkün değildir. Akciğerler bu hastalık ile
erkenden yaşlanır ve bozulur. Çünkü KOAH ilerleyici bir hastalıktır. KOAH başlayan
bir hastada sigarayı bıraktıktan sonra bozuklukların tamamen ortadan kaybolması çok
zordur. Ancak sigaranın bırakılması ile hastalığın ilerlemesi yavaşlar. Diğer yandan sigara
bırakılmaz ise hastalık çok hızlı ilerler. KOAH için kullanılan ilaçlar sadece hastaların nefes
darlığı şikayetlerini azaltmak için kullanılır. Bu ilaçların hastalığı ortadan kaldırmak veya
ilerlemesini yavaşlatmak gibi bir etkileri yoktur. Bu nedenle KOAH tedavisinin temelini
sigarayı bırakmak oluşturur.

KOAH BELİRTİLERİ NELERDİR ?

ÖKSÜRÜK
BALGAM
NEFES DARLIĞI

Bu şikâyetler uzun süredir devam etmektedir.

Öksürük ve balgam çıkarma önceleri sadece sabah görülür. Balgam çok az miktarda çıkar.
Hastalar genellikle bu şikâyetleri önemsemezler ve sigara içmenin doğal bir sonucu olarak
kabul ederler. Gerçekte, şiddetli olmayan öksürük ile birlikte az miktarda balgam çıkarmak
çok önemli bir hastalığın yani KOAH’ın erken habercisi olabilir. Eğer sigara içmeye devam
edilirse ve hastalık ilerlerse öksürükler şiddetlenir ve balgam miktarı gittikçe artar. Hastalar
günün her saatinde balgam çıkarmaya başlarlar. Bazen boğulacak kadar şiddette öksürükler
olmaya başlar.

Nefes darlığı hastalığın erken dönemlerinde koşma, hızlı yürüme veya merdiven çıkma
gibi eforlarda ortaya çıkarken, hastalığın ilerlemesi ile istirahatte dahi nefes darlığı oluşur.
Genellikle öksürük, balgam ve nefes darlığı şikâyetleri 50 yaşına doğru ciddi şekilde artış
gösterir.

Bütün bu yakınmalar kış aylarında ve özellikle hava kirliliğinin yoğun olduğu dönemlerde ve
gribal enfeksiyonlar sonrasında çok artar.

Sigara içen kişilerde bu şikâyetlerden bir veya birkaç tanesi ortaya çıktığı zaman hemen bir
sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Çünkü erken teşhis ve sigaranın bırakılması ile ancak
bu ilerleyici ve akciğerleri sakat bırakan hastalıktan kurtulmak mümkün olabilir.

KOAH, nefes darlığının şiddetine göre dört gruba ayrılır.

1- Hafif KOAH
•Ağır iş yapıldığı zaman veya hızlı yürüme ve merdiven çıkma esnasında bazen nefes
darlığı hissedilir.


2-Orta KOAH
• Ağır iş yapıldığı zaman veya hızlı yürüme ve merdiven çıkma esnasında genellikle
nefes darlığı hissedilir.

•Bazen günlük işler yapılırken dahi nefes darlığı hissedilir.

•Gece uykusu rahattır, nefes darlığı nedeniyle uykusuzluk çekilmez.

3-Ağır KOAH
•Günlük işler yapılırken genellikle nefes darlığı hissedilir.

•Şiddetli halsizlik vardır.

•Merdiven çıkmada çok zorlanılır.

•Gece nefes darlığı nedeniyle uyku düzeni bozulur.

4-Çok ağır KOAH
•Otururken dahi nefes darlığı hissedilir.

•Oda içinde yürümek zorlaşır.

•İşe gidilemez.

Hastalığın ileri dönemlerinde kanda ve organlarda oksijen miktarı önemli oranda azalacağı
için çok daha fazla rahatsızlıklar belirir.
Bunlar;

• Bol terleme

•Dilde, dudaklarda, parmak uçlarında morarma

•Şiddetli baş ağrısı

•Çarpıntı

•Gündüzleri uyuklama, geceleri uykusuzluk

•Zihinsel faaliyetlerde azalma (unutkanlık, dikkatsizlik)

•Aşırı sinirlilik

•Şiddetli halsizlik, yorgunluk

•Zayıflama

•Cinsel güçte azalma

•Mide rahatsızlıkları, karında şişkinlik ve hazımsızlık

•Kabızlık

•Ellerde ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, yanma hissi

•Ellerde titreme

Hastalığın ilerlemesi ile kalp yetmezliği meydana gelebilir ve ayaklarda su toplama başlar.
Kalp yetmezliği gelişen hastalarda hastalığın ileri dönemlerinde nefes darlığı çok şiddetlenir
ve hastalar evden dışarı çıkamaz hale gelirler. Bu dönemdeki hastalar artık günün en az
yarısında oksijen makinasına bağlı kalırlar.

Hastalığın çok ilerleyerek yukarıda belirtilen ağır rahatsızlıkların ortaya çıkmasını önlemek
için yapılması gereken SİGARANIN TERK EDİLMESİDİR.

KOAH teşhisi konmuş hastalara çok önemli bir sorumluluk yüklenmektedir. Bu hastalığın
zararlı etkilerini bizzat yaşadıkları için çevrelerinde bulunan sigara bağımlısı yakınlarını ve
arkadaşlarını uyarmak ve hatta baskı yapmak zorundadırlar.

 

Yazar: Dr. Kaya AKAN
Makale Tarihi: 25/04/2011

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tweet